zaterdag 25 augustus 2012

De hazelaar: bomenkalender nr.9.


Bij de periode van 5 augustus tot 1 september hoort volgens de Keltische bomenkalender de Hazelaar ( Corylus avellana). Het is een meerstammige grote heester of kleine boom met mooi gevormd blad, die al sinds de laatste ijstijd in onze streken voorkomt.
In januari verschijnen de mooie langwerpige, gele, mannelijke katjes al. De vrouwelijke, kleine bloemetjes, dichtbij de stam, verschijnen een maand later. Hij bloeit dus op het naakte hout.
Langs de kust en op de zeeklei voelt hij zich niet goed thuis; we zien hem meer op wat vochtige en mineraalrijke, zwakzure tot kalkhoudende grond.
De hazelaar is dus niet al te kieskeurig. De charme zit hem in de mooie manier waarop de hazelnootjes in wording in de kapseltjes zitten. De afbeelding hierbeneden laat dat zien. Het lijken wel een soort helmpjes, waarmee de zaden bedekt zijn; vandaar de naam Corylus, afgeleid van het woord “korys” = helm.

                                                  bron: Wikipedia

Bij ons in de tuin hebben we geen volledig uitgegroeide hazelaar, maar een hazelaarshegje:


De hazelaar laat zich heel goed snoeien en kan zo mooie hagen vormen. Wel mis je dan de bloei, en dus de noten.
Die eetbare hazelnoten kent iedereen wel, ze zijn al duizenden jaren voedsel voor mens en dier. Vooral gaaien, muizen en eekhoorns nemen de nootjes mee en zorgen zo ook voor de verspreiding van de boom.
Een handje vol hazelnoten zorgt al voor 50% van de benodigde vitamine E. Daarvan wordt ook wel gezegd dat het een vruchtbaarheidsvitamine is. De hazelaar wordt in de mythologie ook geassocieerd met vruchtbaarheid. Niets aan de boom is trouwens giftig.

                                                     bron: Wikipedia

De boom is niet voor niets opgenomen in de bomenkalender van de oude Kelten. Hij geldt als een heilige boom die, zoals de eik, niet zomaar gekapt mocht worden. Met de buigzame takken werden vroeger gerechtsplaatsen rondom afgezet. Dat gold als een heilige omheining.
Hazeltakken hadden méér magische eigenschappen. Een rechte tak kon dienen als een toverstaf; staven van hazelaarhout werden in oude graven gevonden. Takjes in een stal beschermde het vee.
Een gaffelvormige, soepele tak >----- kan je als wichelroede gebruiken om water, een schat en dieven te vinden. De twee uiteinden neem je elk in een hand, trekt het wat uit elkaar en dan ga je lopen en kijken op het uiteinde reageert. Wie weet, wát je nog zal vinden...

De boom zou niet zo gevoelig zijn voor blikseminslag, dat komt waarschijnlijk omdat hij oppervlakkig wortelt en meerstammig is. De hazelaar heeft dus in meer opzichten een beschermende functie, wanneer je hem bij je huis hebt staan.
Als je geen plaats hebt voor de boom, kan je ook een hazelnootje bij je dragen. Misschien ken je wel de zilveren hazelnootjes als hangertje aan een ketting. Dit symbooltje heeft dus een hele oude oorsprong.

Tenslotte: er is ook een hele mooie, donkerrood-bladige soort: de Corylus avellana purpurea. Wanneer je al een hazelaar zou willen planten, vergeet die soort dan niet.

17 opmerkingen:

  1. Hazelaar. Heb ik altijd een heel mooie boom gevonden. Sierlijk blad, en duidelijk twijfelend tussen struik en boom.
    Aangezien er vruchten aan die bomen hangen, staan er ook hazelaars in mijn tuin, 4 verschillende rassen. Ik ga wel nog enkele jaren moeten wachten om zo'n berg noten te hebben

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Mooi gezegd, Masj, dat "twijfelend tussen boom en struik".
      Vier rassen hazelaars; benieuwd hoe zich die gaan ontwikkelen.

      Verwijderen
  2. De hazelaar is bijzonder mooi. Achter mijn tuin staan je 4 meter hoog. Het is altijd prachtig om de gaaien te zien oogsten en de noten verstoppen. Een heel leerzame post Zem.
    Fijn weekend en hartelijke groetjes

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Vier meter hoge hazelaars achter je tuin, best bijzonder.
      Lijkt me heel leuk, die gaaien bezig te zien. Hartelijke groet, Zem.

      Verwijderen
  3. Wij hebben er ook eentje. Onze kippen slapen er in. Misschien weten ze wel instinctief dat het een 'veilige' boom is.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Daar zullen we het maar op houden, Madame Boerenerf, maar ik denk eigenlijk dat de kippen gewoon lekker hoog op stok, in om het even welke boom, willen zitten ;-)

      Verwijderen
  4. Ik heb er meerdere rond het huis, sommige snoei ik niet of amper, anderen maak ik ieder jaar weer helemaal kort. Het snoeihout verwerk ik in takkenrillen en andere omheiningen, ze zijn zo fijn buigzaam inderdaad. Hier staat trouwens ook zo'n prachtige roodpaarse variant. Pas dit jaar ontdekte ik voor het eerst dat prachtige, kleine rode bloempje. Heel bijzonder, het was me nooit eerder opgevallen.

    Ik ben trouwens allergisch voor zowel de boom als de noot.

    Bedankt voor alle leuke informatie!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Die onopvallende bloeiwijzen gaan soms gewoon aan je voorbij. Ik ga er volgend jaar beter op letten. Allergie dan waarschijnlijk voor het stuifmeel en het eten van de nootjes...

      Verwijderen
    2. Bloemetjes komen midden in de winter, als je ze wil zien, en zijn echt héél klein, prachtig als je dichtbij komt :-)))

      Ben hier via Aandewaterkant, by the way! en maak je graag winterwakker :-)

      Verwijderen
  5. De Hazelaar is ook een hele mooie boom, en ik vind je blog werkelijk top. Mooi omschreven en omlijst met hele mooie en duidelijke foto's. Ik leer hier gelukkig ook weer van.

    Groetjes, Helma

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank je voor je complimenten, Helma. Ik studeer nog op mijn fototoestel om de foto's nog beter te krijgen...

      Verwijderen
  6. De hazelaar staat hier in de heg, minstens een tiental exemplaren, maar ze zijn nog maar 3 jaartjes oud, dus is het nog wachten op een rijke oogst. Die 4 meter hoog halen ze dus bijlange na nog niet.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ben benieuwd wanneer ze gaan dragen; de heg blijft, neem ik aan, ongesnoeid.

      Verwijderen
  7. Wat een leuke weetjes over de hazelaar. De houtduiven en ik zijn al jaren erg blij met de hazelaar in ons tuintje, deze weetjes geven hem nog meer waarde.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Oh wat ben ik toch blij met die mooie oude hazelaar die ons eens in de paar jaar vrachten noten geeft. En nu is ook ons hondje, die vorige week gestorven is, onder de boom uitgestrooid, want die was ook gek op de noten. Als de noten vielen werd zij een paar kilo zwaarde in korte tijd.

    BeantwoordenVerwijderen