maandag 23 februari 2015

Het boomschors strippende eekhoorntje weer in actie.


Begin december schreef ik hoe geschokt ik was toen ik de sloopactiviteiten van de eekhoorn zag op de stam van onze mooie Metasequoia. Sindsdien is hij nog wel eens geweest,  gezien nieuwe strip-sporen op de stam - nota bene ook bij de andere Metasequoia in de achtertuin (!), maar we zagen hem niet.
Een paar weken geleden zagen we hem nog eens voorbij schieten, maar gisteren: jawel, hij ging weer stevig in de weer met het afpellen van stukjes bast.










Deze keer had ik gelegenheid om het betere fototoestel te halen, waardoor ik flink kon inzoomen door het keukenraam heen en dat leverde veel betere foto's op van het slopertje. Het is, dat mag gezegd, een prachtig diertje.
Het beestje komt aangesprongen langs hoge takken en gaat aan het werk op de stam. Als hij genoeg heeft om in de bek te kunnen vervoeren, springt hij weg. En deze keer konden we hem goed volgen. Hij rent en springt in hoog tempo van tak naar tak naar de hoge eiken aan de voorkant van het huis. Heel hoog deponeert hij zijn last in de oksel van twee dikke takken en springt in tempo weer terug naar de Metasequoia.
Dit hebben we hem minstens 7 keer zien doen. Het was ook goed te zien dat hij steeds meer schors in zijn bekje wist te stoppen.








Het snel springende beest fotograferen is onmogelijk en de plek waar hij zijn bouwmateriaal deponeert is nauwelijks - ook uitvergroot - beter te bekijken.
Heel hoog in de grote eiken en - je snapt het niet - boven de echt niet zo rustige doorgaande weg door het dorp. Is het een hulpnest? Is het zijn / haar echte nest?


Eigenlijk had ik gedacht dat hij /zij met het bouwmateriaal naar het dichtbij liggende bos zou gaan.

En nog steeds heb ik zeer gemengde gevoelens over deze operatie, waarbij hij de stam uitwendig behoorlijk toetakelt.


donderdag 19 februari 2015

Plant van de maand (februari).


Blogger Natuurlijk-Rijk verzamelt vanaf januari 2015 de berichten over plant(en) van de maand, die medetuinbloggers onder de aandacht willen brengen.
Dat is leuk en daar doe ik aan mee. Het spreekt voor zich dat het sneeuwklokje, de eerste krokussen, de hamamelis en de de helleborus tot de toppers zullen gaan behoren.
Maar als ik in mijn tuin kijk is er een ongebruikelijke plant, die steeds weer mijn aandacht trekt en mij blij maakt: een al wat jaren oud, dik kussen gewoon haakmos (Rhytidiadelphus squarrosus) van 80 cm lang, 65 cm breed en 10 cm dik. Het mos heeft zichzelf op die plek gevestigd op een redelijk zonnige plek.
Dit moskussen blijft 's winters heldergroen, vorst en sneeuw deren het niet (zie bovenste foto). In februari is er niet veel fris heldergroen meer te zien in de tuin. Daarom valt dit heldere, vrolijke groen zo op.


Het gaat hier om een veel voorkomend mos, dat meestal als hinderlijk onkruid wordt beschouwd. Maar, zoals bekend, koester ik mossen, ik vind ze prachtig.
Veel mossen zijn op dit moment trouwens aan het kapselen, en dat maakt het observeren van mossen in deze maanden zo leuk.
Het gewone haakmos kapselt zelden, en ik heb het bij mij dan ook nog niet gezien.
In de zomer, als het warm en droog is, kan het mos er wat verpieterd uitzien, maar het zal zich later weer herstellen.

van dichtbij gezien: gewoon haakmos (Rhytidiadelphus squarrosus)
Maar, verstikt het mos dan je planten niet? Fijne, lichtbehoeftige kiemplantjes zullen het onder een mospakket moeilijk hebben, maar stevige, al gesettelde planten trekken zich er niets van aan en komen gewoon door het mos heen op. Kijk maar eens naar deze plek in de zomer.

donderdag 12 februari 2015

Een band met mijn stokoude koffieplant: Coffea arabica "nana"


Een plantenliefhebber kan het niet laten ook binnenshuis het een en ander te laten groeien en bloeien. Mijn oudste kamerplanten zijn twee koffieplanten van de soort Coffea Arabica "nana",die een leeftijd van 41 jaar hebben bereikt.
Dat weet ik zo goed omdat ik, toen ik de bestelde zaden in de grond stopte, zwanger was van mijn nu haast 41 jarige jongste zoon. En toen hij geboren werd, stonden de jonge koffieplantjes op de vensterbank. Er zijn destijds drie plantjes opgekomen, waarvan ik er nog twee heb (zie hierboven en hier beneden). Ik koester deze planten én hun nazaten uiteraard.

de tweede bejaarde koffieplant
Een koffie-plant is een tropische plant en de Arabica-soort komt van oorsprong uit Ethiopië en is vanaf 1700 over de wereld verspreid. De Arabica-koffie geldt nog altijd als een van de beste soorten. Hij gedijt in tropische en sub-tropische streken, heeft groenblijvend, glanzend blad en kan wel 5 meter hoog worden.

De "nana" , een dwergsoort dus, kán in de huiskamer ongeveer twee meter worden, maar is door snoeien goed in bedwang te houden. De maximum leeftijd van koffieplanten schijnt zo'n twintig tot dertig jaar te zijn; in elk geval zijn de mijne dus stokoud. Door geregelde snoei zal hier een herhaalde verjonging zijn opgetreden.

de stammen van de beide 41-jarige koffieplanten
De zaden, bleke, uiteraard ongebrande koffieboontjes, zijn te bestellen bij zaadhandelaren. Ze komen in vochtige, normale potgrond na een week of zes pas op, dus tergend langzaam.
In de huiskamer is de plant goed te houden, hij houdt van schaduw, van zonlicht krijgt hij bruine bladranden. Als hij te donker staat zal hij niet bloeien, en dan krijg je dus ook geen bessen.
Dat bloeien doet de plant pas als hij minstens 4 jaar oud is. De bloesem verschijnt in de zomer, ze geuren heerlijk ( zoals een Gardenia geurt, de planten  zijn familie van elkaar (Rubiaceae), maar leven maar een dag.

de bloesem van de koffieplant
 De bessen zie je langzaam ontstaan vanuit de bloeiwijze, ze zijn eerst groen en kleuren dan geleidelijk rood en tenslotte donkerrood. Het hele proces van bloem tot gerijpte bes kan 8 tot 12 maanden duren. Het is natuurlijk mogelijk om de boontjes uit de rijpe bessen te peuteren, ze te laten drogen en ze in een droge koekenpan te roosteren. Ik heb dat nooit gedaan, want het is niet eenvoudig. Bovendien leverde één plant mij niet meer dan hoogstens 5 tot 10 rijpe bessen per jaar op; voor een redelijke oogst hoef je de plant dus echt niet aan te schaffen.

de ontwikkeling van de bessen: groen, rijpend en verdroogd
Wanneer ik eigen koffieboontjes wil zaaien, doe ik dat niet zoals wordt voorgeschreven ( boontjes uit de rijpe bes peuteren, drogen en vrij snel zaaien).
Die methode leek mij niet natuurlijk. Ik liet de bessen volledig uitdrogen aan de struik zelf, haalde ze er dan pas af en stopte ze in de grond.
Ik deed dat voor het gemak bij de potrand van de moederplant en dan een centimeter onder de grond. Omdat de ontkieming zo langzaam gaat, kan er op die manier minder snel iets misgaan bij het vochtig houden van de grond. dan wanneer ze in een apart potje worden gezaaid. Op mijn manier krijgt het gezaaide boontje automatisch voldoende water.
En natuurlijk is het een grote verrassing, wanneer je na weken ineens jong plantjes ziet verschijnen, de kinderen van je eigen koffieplant.

de jongste nazaat, ca. 4 jaar oud
En inmiddels heb ik ook al kleinkinderen van de moederplant; haast een hele koffieplantage:

de "plantage" op de overloop
N.B. Januari 2019:
De drie oudste koffieplanten zijn begin 2019 helaas overleden.
Ik denk dat twee dingen hen fataal zijn geworden: de hete zomer van 2018 en een poging van mij om door snoei de planten nieuw leven in te blazen.
Een wijze les: pas altijd op wanneer je een zwakke plant, die al geleden heeft,  terug snoeit. Liever gezegd: doe het niet. Het kan de genadeslag zijn!
De twee oudste planten zijn 45 jaar oud geworden.
Ik heb nog een kleinkind van de oudsten, die ik uiteraard koester.

vrijdag 6 februari 2015

De verborgen wildernis in mijn tuin (2).


Dit jaar laat laat ik hier maandelijks foto's zien van een stuk van mijn tuin, waarbij ik de beleving wil oproepen van een stukje wilde natuur (voor uitleg zie hier)
Het is vandaag de koudste dag tot nu toe van deze winter: hier in zuid-oost Friesland werd het niet meer dan +1 graad met een koude Noord-oosten wind waardoor een druppel water de hele dag een ijsdruppel bleef. Er ligt nog sneeuw, op sommige plekken aanzienlijk wat.
Mijn zoektocht door de tuin naar het wilde krijgt dus een echt winters karakter.
Zelfs wat wild is gaat rust uitstralen door het witte dek.