woensdag 6 april 2016

(On?)kruid wieden: wikken en wegen.


In onze wilde tuin, die al twintig jaar bestaat, is uiteraard een zekere stabiliteit ontstaan, waardoor pioniersplanten van de net omgespitte, jonge tuinen met veel blote grond niet meer voorkomen.
Veel mensen, die spitten en schoffelen, weten niet dat ze daarmee latent aanwezige zaden van deze pioniersplanten stimuleren om te ontkiemen. En dan wordt er gemopperd op het vele "onkruid" waar men steeds maar weer mee aan de gang moet.
Een gezonde bodem wil bedekt zijn en zal daar ook met kracht naar streven.

In onze tuin is de grond voor het grootste deel bedekt met planten. Daarbij behoren ook wilde kruiden, die een ander onkruid zou noemen.
Er zijn er een aantal, die mij wel eens in de verleiding brengen om in te grijpen. Wil ik wel dat deze planten zich wat agressief lijken te gedragen ten opzichte van andere, wat zwakkere soorten?
Ik heb ook wel eens planten gewied, d.w.z. met een soort hakje verwijderd, waar ik later spijt van kreeg.
Dat was bij voorbeeld het look-zonder-look (Allaria petiolata), een tweejarige kruisbloemige, die zelfs eetbaar is. Het is geen looksoort, maar ruikt naar knoflook, vandaar de naam.
Deze plant breidde zich een aantal jaren geleden flink uit, waardoor ik besloot hem volledig weg te wieden.
Een paar maanden later zagen we in de tuin het oranjetipje vliegen, een prachtig vlindertje. Mijn broer vertelde mij dat het look-zonder-look een van zijn belangrijkste waardplanten was. Oei...
In het daaropvolgende voorjaar speurde ik nauwkeurig naar jonge exemplaren van het look-zonder-look.
(zie hieronder zo'n exemplaar van deze week)


Gelukkig waren er nog een paar. In de jaren erna spaarde ik het look-zonder-look, dat redelijk royaal in de tuin voorkomt.

Op dit moment twijfel ik weer of ik een veldje robertskruid zal uitwieden. Robertskruid (Geranium robertianum), is een één- of tweejarig wilde geranium, die sinds vorig jaar kans heeft gezien zich vanuit een enkel plantje uitgebreid in een klimopveldje uit te zaaien. Ook verderop zie ik jonge plantjes. Het is een vreemd plantje, met de wat roodachtige, behaarde stengeltjes en de doordringende geraniumgeur als je het plantje aanraakt. 


Het bloeit met kleine blauwe bloemetjes en werd vroeger ook als geneeskruid gebruikt.
Vorig jaar heb ik getracht het daar uit te wieden. Niet gelukt dus.
Ik heb zitten wikken en wegen, maar ik ga dit jaar kijken hoe ik dat veldje waardeer, als het bloeit. Misschien vind ik het wel heel mooi. Genade dus voor het Robertskruid. Zo ziet het er nu uit:


En dan nog de gewone veldkers ( Cardamine hirsuta) een kruisbloemige eenjarige, die je tegenwoordig genoemd ziet als voedselplant: oogst het in het vroege voorjaar en doe de blaadjes in de sla. Tja. Op de een of andere manier ben ik, wellicht onterecht, een beetje terughoudend daarmee. Dus ook al weer zo'n dilemma: wied ik het weg en gooi ik het op de composthoop of mag het blijven staan. Zie hieronder.


Hier dus niet: het behoort tot mijn enige stukje tuin met blote grond, door mij het "moestuintje" genoemd. Er gaat jaarlijks mijn eigen compost overheen en er groeien planten, waar ik een proef mee doe of die een gecontroleerde opkweek wensen. Hier heb ik de veldkers verwijderd.
En hieronder zie ik daar niet direct een reden voor ;-)


Tenslotte nog een groot veld speenkruid. Dat zou andere planten verstikken, hoor ik om mij heen. Ik merk dat niet zo in onze tuin . Ik vind het in het voorjaar prachtig, het geeft snel een volledig groene plek met gezellige gele bloemetjes als de zon schijnt. 


De knolletjes kunnen stikstof binden en dat is weer goed voor andere planten. Het plantje verdwijnt na de bloei bovengronds, de knolletjes overwinteren. Geen reden om het speenkruid hier in de tuin te bestrijden.

Uiteindelijk ben ik dus een luie tuinier. Het is veel interessanter voor mij om te kijken hoe de natuur zelf bepaalde zaken oplost. Meestal, als ik ingrijp, krijg ik achteraf spijt. Je schept ook onrust, je verstoort de bodem. Met andere woorden: als ik de neiging voel in te grijpen, zet ik eerst de rem op mijn handelen. Want ik kan nog tot andere inzichten komen...

20 opmerkingen:

  1. Lui, ik denk het niet, onze tuinen met (onkruid) vergen veel meer onderhoud dan tuinen met gif en kunstmest.
    Wij genieten van onze tuin en halen wat weg als het teveel wordt.
    Gr Jan Wilde een Tuin.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het werk in onze veel minder grote tuin dan die van jullie, speelt zich hoofdzakelijk af in het vroege voorjaar, dus nu. Stengeltjes knippen, ev. wat wieden, opruimen, zaaien...
      In september / oktober soms wat verplanten. Maar gedurende de rest van het seizoen is het werk minimaal.
      Het is, zoals je zegt, meest genieten.

      Verwijderen
  2. Het Robertskruid mag hier gerust blijven staan, het zorgt voor mooie effecten wanneer het bloeit, eenmaal uitgebloeid durf ik het wel eens weghalen, net zoals de vergeet-mij-nietjes die klaar staan om straks weer hun rol van blauwe border zonder werk te vervullen ... en ieder jaar ziet het er net iets anders uit. Vreemd, wat het speenkruid betreft, iemand beschreef het vorige week ook als een pest, terwijl het in mijn ervaring al weg is als de ander begroeiing er aan begint. Eigenlijk wied ik enkel in de moestuin en kom ik tussen als brandnetel en kleefkruid het echt te bont beginnen maken, maar dat is dan meestal "chop and drop".

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik verheug me al op het bloeiende robertskruid.
      Eerst is het bloeiende speenkruid aan de beurt, ik zie al bloempjes in de vergeet-mij-nietjes komen. Het kleefkruid zal ook wel komen, en daar ga ik meestal ook wel aan trekken ;-)Brandnetels en zevenblad zie ik hier niet meer.

      Verwijderen
  3. Onkruid ... wat is dat? Wat mij betreft vallen in ons tuintje alleen het zevenblad en de paardenbloem daar onder. De rest mag rustig blijven groeien en bloeien, al denkt Aafje daar nog wel eens anders. Maar over het algemeen komen we ook daar samen wel weer uit. :-)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. De paardenbloem schijnt een uitstekende vroege nectarbron te zijn voor de bijen. Sindsdien ben ik hem wel gaan herwaarderen.
      Zevenblad is hier achter het schuurtje vanzelf verdwenen.
      Het blijft wikken en wegen met het "on"kruid ;-)

      Verwijderen
  4. Absoluut wikken en wegen. op sommige plaatsen wied ik erg fervent, op andere plaatsen wat minder Vooral de kruipende boterbloem en brandnetel vormt hier een probleem en dan grijp ik in. Ook de paardebloem wordt uitgedund in de borders (maar mag groeien en bloeien in de bloemenweide en 't gazon)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ieder maakt zijn eigen afwegingen. De kruipende boterbloem pak ik er ook tussenuit, als ik hem zie. Brandnetels zullen bij jou w.s. ook geleidelijk aan verdwijnen. En de paardenbloem: er wordt gezegd dat hij zeer begeerd zou worden als hij ineens vanuit het niets zou worden geïntroduceerd ;-)

      Verwijderen
  5. Ik heb me vandaag weer flink in 't zweet gewerkt, ik denk dus dat ik niet echt een luie tuinier ben ;-) Het is inderdaad wikken en wegen maar ik ben daar soms nogal impulsief in en dan zet ik er soms toch ineens de hak in. Of wat oo, dikwijls gebeurt is dat ik dingen verplaats naar de bloemenweide bvb die geranium waarover je spreekt komt op veel plaatsen voor in mijn tuin maar niet in de bloemenweide, boterbloemen heb ik zo ook uit de borders verhuisd ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat impulsieve herken ik wel. Hoewel mijn verstand zegt: handhaven, wil mijn hand het verstand wel eens te snel af zijn...

      Verwijderen
  6. Ha Zem, Ik hou ook wel van 'n wilde tuin, maar ja mijn tuin is niet zo groot (Rijtjes huis wel op de hoek)en dan is het vaak 'n rotzooi tuin wordt er gezegd.
    Jammer. Groetjes kees.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. O zeker, genoeg mensen vinden onze tuin een rommeltje.
      En in een rijtjeshuis kan een wilde tuin dan erg uit de toon vallen.
      Een bekende foef is, om binnen een strakke vormgeving (verhoogde borders met stenen muurtjes, bielzen e.d.) een wat wildere, spontane plantenkeuze toe te passen.

      Verwijderen
  7. Inderdaad, wikken en wegen. In het gazon mag zowat alles blijven staan, alleen aan de randen wordt de kruipende boterbloem er uit gehaald (dweilen met de kraan open lijkt het wel). Ook schijnaardbei (aangewaaid van bij de buren) perk ik een beetje in.
    In de moestuin wordt gezorgd voor ademruimte voor de groenten, maar op sommige bedden laat ik de natuur mee zijn gangetje gaan, ik ben dikwijls heel benieuwd wat die kiemplantjes uiteindelijk zullen worden. Momenteel staat er ééntje tussen de wortelen dat gekoesterd wordt, ik heb het nog nooit gezien en zelfs als kiemplantje is het al mooi. Graspleinen als biljartlakens, ik snap dat niet...

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. De kruipende boterbloem haal ik ook weg, als hij zich soms vertoont.
      Voor de schijnaardbei heb ik liever de bosaardbei met de lekkere, rode vruchtjes. Je hebt hetzelfde beleid als ik, ik vind een onbekend kiemplantje ook heel spannend.

      Verwijderen
  8. Robertskruid mocht hier ook blijven staan totdat het echt te veel werd, veldkers is er gemakkelijk uit te halen, dat doe ik wel. Speenkruid mag altijd blijven, is prachtig en na de bloei zie je het al snel niet meer, wat dat betreft ben ik ook een luie tuinier. Er is echter meer, veel rozen en niet te vergeten de klimop als ik die laat gaan, wonen we binnen enkele jaren onder de klimop. Heb ook weer een hele rand kale grond en daar ben ik blij mee, ik heb namelijk weer een rand van het gras afgespit om meer te kunnen planten en zaaien. En zo blijven we lekker bezig.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Een nieuw verworven stukje grond inrichten is altijd heel leuk.
      Wat betreft de klimop: deze probeert hier ook de hele tuin als bodembedekker te veroveren. Zolang ik het kan, perk ik hem in.
      Het valt me altijd op dat veel grote bostuinen van hoogbejaarde senioren in het midden van het land de klimop als hoofdbodembedekker hebben :-)

      Verwijderen
  9. Wij laten tot hier toe ook alles staan. De varkens eten het zevenblad op. Alleen brandnetels steken we op bepaalde plaatsen uit. Vooral om de buren tevreden te houden. Maar onze tuin is nog niet 'aangelegd'.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Geregeld speelt het een rol: de buren tevreden houden ;-)
      En varkentjes kunnen, zoals niemand beter weet dan jullie, heel goed een tuin omspitten :-)

      Verwijderen
  10. Jij bent echt geen luie tuinier hoor Zem. Ik vind je juist altijd heel goed bezig met je tuin en de planten en bloemen die daar bloeien. Jammer dat je het look zonder look had weggedaan maar gelukkig dat er nog weer een paar tevoorschijn komen. Wat jij hebt in je tuin is een eldorado voor vlinders en insecten :-)
    ik heb makkelijk praten hoor want ik heb niet zo grote tuin als jij :-)
    Hartelijke groet, Helma

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Helma, ik beschouw deze luiheid van mij als een positief iets :-)
      Maar dat had je allang begrepen ;-)
      Het leven heeft zoveel interessants; poetsen, netjes maken, randjes recht maken enzo meer.... tja.. waarom?

      Verwijderen