dinsdag 29 mei 2012

Teken in de tuin.

           Tekennimf: dit is twee keer ware grootte; klik en zie de pootjes.

Zie vooral ook mijn meest recente tekeninfo hier

Daar had ik gisteren in mijn eigen tuin dus weer de eerste tekenbeet van dit jaar te pakken! Gemiddeld loop ik elk tuinseizoen zo'n twee tot vijf beten op. Steeds gaat het om beten van de nimf, de nog niet volwassen teek.

Hoe kan dat nou? Hier lopen geen schapen rond maar wel muisjes en vogels. Dat zijn tussengastheren voor de larven en de nimfen; de volwassen teken zoeken grotere gastheren op. Maar ook de nimfjes pakken graag een mens.
Die nimfen en teken kruipen in grassprieten en andere planten omhoog en wachten tot er een bloot been of arm voorbijkomt en kruipen erop, waarna ze op zoek gaan naar een lekker warm en vochtig plekje om zich in te graven in de huid om wat van je bloed op te zuigen. Dat is tot daar aan toe, maar één op de vijf teken is besmet met de Borrelia-bacterie die de ziekte van Lyme kan veroorzaken. En die kwaal moet je serieus nemen, ik ken in mijn directe omgeving enkele mensen, die de ziekte hebben opgelopen.

Nu zal iemand in een tuin met brede, verharde paden en weinig overhangende planten minder risico lopen dan de bezitter van een wilde tuin met leuke overhangende grassen en smalle romantische paadjes, die ook nog eens in allerlei rare houdingen in de beplanting gaat hangen om die mooie waterjuffer te fotograferen.

Wat te doen? Als preventie wordt aangeraden je armen en benen bedekt te houden, je broekspijpen in je sokken te stoppen, een hoed met rand te dragen en je in te spuiten met Deet minstens 30% .
Ja, ja... ik zie me al lopen op warme, zonnige dagen als gisteren... Dat is in je tuin toch nauwelijks haalbaar. Wat doe ik dan wel?

Er bestaat een spray op natuurlijke basis, Pick San, die 3 tot 5 uur lang een reukbarrière schept, waardoor teken hopelijk niet op je kruipen. Dit spul, ook voor kinderen vanaf drie jaar  te gebruiken, staat bij de keukendeur en steeds als ik naar buiten ga spray ik de enkels, eventueel ook polsen en hoedje.
Ook tea tree produkten worden wel gebruikt als reukbarrière, maar sommige mensen zijn daar allergisch voor en je stinkt zelf een uur in de wind ;-)
Een reukbarrière laat bij mij toch nog wel geregeld een teek passeren ;-((

Effectiever is het om je huid in te smeren met een Deet-produkt.
Ga ik echt wieden of snoeien of anderszins in de bosjes rommelen, dan kleed ik me wel volgens de voorschriften en spray ik ook nog eens met een Deetprodukt. Je moet wel een produkt met minstens 30% nemen; dat werkt 5,5 uur. Voor kinderen beneden drie jaar mag je niet boven de 30% gaan.

Dit beleid heeft het aantal tekenbeten bij mij gereduceerd van zo'n vijf tot zes naar twee tot drie.

Héél belangrijk is dat je elke avond je hele lichaam op teken checkt! Ook kleine kinderen checken. Grote kinderen instrueren. Die beestjes hebben een voorkeur voor warme, vochtige plekjes: dus knieholtes, elleboogholtes, achter broekbanden en bh-bandjes, de bilspleet, de edele delen en het hoofdhaar.
Met de kreet "er komen pootjes uit mijn navel" is een stoere motorrijder uit onze familie ooit op een avond in paniek naar de dokterspost gereden...

Wees behalve op volwassen exemplaren ook bedacht op alle minuscule zwarte pikkeltjes, dat zijn nimfjes: loupe erbij. Kijk naar de instructies op de officiële tekensite over het verwijderen met een tekentang: rustig trekken, draaien is alweer achterhaald. Daarna ontsmetten met alcohol. Als de teek binnen 24 uur verwijderd is, is de kans op besmetting met de Borrelia bacterie klein.
Via diezelfde site kan je de verwijderde teek opsturen en laten testen en een account aanmaken om je tekencontacten bij te houden. Dit om de wetenschap te dienen, want de uitslag komt pas na 8 maanden. Ik weet niet of in België deze mogelijkheid ook bestaat.

Ik realiseer me heel goed dat mijn redelijk laconieke houding ten opzichte van deze beestjes voornamelijk berust op de aanwezigheid van een echtgenoot die met loupe en tekentang altijd weer bereid is op afroep deze verwijderoperaties te plegen.  Wat, als je alleenwonend bent zonder intieme partner op afroep?
Met een vergrotende spiegel kom je een eind met betrekking tot de diagnose, maar er zijn écht plaatsen waar je zelf niet bij kan komen. En doktersposten met handige assistentes zijn 's avonds, in het weekend en tijdens feestdagen niet altijd gemakkelijk te bereiken....
Over dit soort problemen moet je in zwoele, slapeloze nachten maar liever niet gaan liggen tobben....

Ik ben benieuwd naar ervaringen van de medebloggers met teken, ook in de tuin, en over jullie preventietips. 

13 opmerkingen:

  1. In de tuin hebben alleen de egels teken - verder heb ik er nooit gezien en nooit opgelopen - wat wel anders is in job-omgeving. Vandaag nog een jonge natuurfotograaf op slippers gewaarschuwd ... sommigen zijn zich echt niet van het gevaar bewust :-/

    BeantwoordenVerwijderen
  2. ik moet toch aan al zo'n 20 beten zitten, één maal wat paniek met ruggenmergpunctie tot gevolg, gelukkig geen besmetting net als de overige 19x.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. bedankt voor de waarschuwing, ik ga het zelf ook een beetje in 't oog houden hier.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Manlief kwam gisteravond nog naar mij toe: "Kijk eens, is dit er weer één?" (Nee, het was er geen.)
    Manlief is bij ons het meest frekwente slachtoffer, en die heeft ook al twee antibiotica-kuren ervoor achter de rug.
    Dit voorjaar/zomer heeft nog geen van ons er één te pakken gehad, maar de zomer duurt (hopelijk) nog lang...

    BeantwoordenVerwijderen
  5. @debiodiverse: ja, met de toename van het aantal teken is bewustwording onder de natuurstruiners wel nodig.
    @ludo rutten: door zulke ervaringen blijf je wel heel alert.
    @SuperMasj: gelukkig heb je er nog geen ervaring mee; op een rustige manier alert zijn kan geen kwaad.
    @AnneTanne: heel herkenbaar dus: het frequente slachtoffer wordt een beetje overbewust. Maar dat kan geen kwaad. Het gekke is, dat de ene persoon - net als bij muggen - meer teken aantrekt dan de andere...

    BeantwoordenVerwijderen
  6. in onze tuin geen teken tot nu toe. Maar na wandelingen elders is het af en toe prijs. Uitsleuren met de tekentang die handel!

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Meestal vindt ik de eerste teken van het jaar op mijn katten. Maar tot op heden zijn ze gelukkig nog niet waargenomen. Een vriendin heeft de ziekte van lyme er aan overgehouden. Das geen pretje. Maar je hebt gelijk een gewaarschuwd mens telt voor twee.
    groetjes
    marijke

    BeantwoordenVerwijderen
  8. @bart: gelukkig zijn er ook nog tekenvrije tuinen. Kon je je maar laten vaccineren tegen die bacterie!
    @marijke: het verwijderen van teken bij de kat vraagt - zo is onze ervaring - soms ook heel wat tact!

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ja dat zijn zo van die dingen. In de duinen draag ik altijd 'outdoor'-kleding, ook als de mussen dood van het dak vallen: lange broek, sokken, hoge schoenen en vaak toch ook maar een blouse met lange mouwen. Maar ja, in de tuin, daar kwam ik pas achter toen er eentje van mijn buik op de badkamervloer rolde. Gelukkig ontstond er in de dagen daarna geen rode kring om de plek waar hij genesteld had, dus dat liep goed af. Let nu bij het snoeien e.d wel wat meer op, qua kleding. Maar ja, soms ben je helemaal niet van plan om iets te gaan doen, maar zie je ineens weer allerlei dingen die toch echt even moeten worden weggeknipt of zo....
    groetjes Albertine

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Enkel bij de katten al teken opgemerkt. Gelukkig nog niet bij/op ons. Als kind wel eens eentje in mijn nek gehad en die had zich al stevig vastgehecht!

    BeantwoordenVerwijderen
  11. @Kementari: al ben je je nog zo bewust van de noodzaak tot preventie; tja, in je eigen tuin ontkomt het ons toch...
    @Madame boerenerf: hopelijk halen de katten ze van verre..

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Bij ons nu een ware nimfenplaag, zat gisteren welgeteld 2o min in de tuin op de stoel en kon er zo 8 nimfen van me afhalen!!!
    Mijn dochter van 2,5 jaar had er 3.
    En nu ? ik kan mijn kind toch niet met bedekte huid laten spelen in de stralende zon?
    Dus maar ingesmeerd met deet die ze eigenlijk niet mag hebben.
    Wat moet je anders?

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Dank voor deze bijdragen. Verschillende buren hebben al Lyme gehad. Ook zonder rode kring. Verzengende rugpijn, bijna gemisdiagnosticeerd door de artsen. Zal wel spit zijn.Dus zenuwschade. Nog maar net op tijd aan antibiotica begonnen. Andere tobben met chronische vorm, zonder zich van een teek bewust te zijn geweest. Er is nog veel meer ruchtbaarheid nodig.

    BeantwoordenVerwijderen