zaterdag 23 juni 2018

Teken in mijn tuin: dat vereist strengere preventie.

teek in mijn teen

Nadat ik vorig jaar in mei en juni al 9 tekenbeten had opgelopen in mijn eigen tuin, besloot ik mijzelf een strengere tekenpreventie op te leggen.

Mijn score de afgelopen 22 jaar in de tuin ligt tussen de 100 en 110 genoteerde tekenbeten, allen binnen 24 uur verwijderd. Dank zij een nauwgezette tekencontrole elke avond en de verwijdertechniek van mijn echtgenoot (zie ook eerdere blogposts over teken).
Het ging hierbij meestal om de kleine onvolgroeide teekjes, de nimfen. Deze kunnen ook al de borreliabacterie dragen. Zie hieronder een nimfje op plakband naast rijstkorrels.


Overigens heeft mijn echtgenoot in de tuin nog nooit een teek opgelopen!

Mijn volgers weten dat ik een ecologisch beheerde, zo natuurlijk mogelijk ogende tuin heb, waarin planten en allerlei gedierte veel vrijheid hebben. Helaas ook een mooie plek voor teken, die op uitstekende grasjes en takjes of verstopt in de strooisellaag zitten.
Bovendien ligt Zuid Oost Friesland in een gebied met een flinke tekendichtheid.

Ik beschermde mij de afgelopen jaren vooral met middelen, die vermelden een reukbarrière te vormen tegen teken ( Picksan Tekenstop Spray - niet meer verkrijgbaar, tea trea oil produkten).
Ik moest langzamerhand onder ogen zien, dat deze produkten onvoldoende bescherming boden.
Ook, als ik maar even iets in de beplanting vastpakte: wie doet dat niet al lopend door de tuin.

Maatregel één, die ik vanaf eind juni vorig jaar ben gaan toepassen is om ervoor te zorgen dat de paden, waarop ik dagelijks loop, zo veel mogelijk vrij zijn van overhangende beplanting. Dat betekent regelmatig handmatig knippen met de heggenschaar of uittrekken van te opdringerige randbeplanting.


Maatregel twee is het toepassen van een spray en een roller met Deet ( roller 30% en spray 40% Deet). 


Ik spray dan langs de sokken en langs de broekspijpen (dan komt het spul minimaal op mijn huid) en smeer met de roller om mijn polsen heen (vanaf de enkels en de polsen komen de meeste teken “binnen”). 
Hieronder mijn polsen even aangekleurd om te tonen hoe.


En soms nog tuinhandschoenen, die met PMD gesprayd worden (voor PMD zie verderop)


Deet is eerste keus bij tekenpreventie. Het spul ruikt nauwelijks.
De polsen was ik altijd even met zeep na gedane arbeid, dat gaat heel gemakkelijk. De met Deet ingespoten broek en sokken verwissel ik trouwens ook meestal na het buiten spelen.

Alternatief: wanneer Deet niet mag ( kleine kinderen) of wanneer je dat niet wilt is er als alternatief de middelen op basis van lemon-eucalyptus extract met de werkzame stof P-menthaan-3,8 diol (PMD) in een voldoende hoge concentratie van bij voorbeeld 19,2 % in Anti teek spray van Care Plus.
Dit spul werkt ook afdoende bij mij, maar ik vind de penetrante lucht heel vervelend en licht irriterend voor de ogen. Buiten sprayen helpt al en de ingespoten broek en sokken na gedane arbeid uitdoen ook.

Alternatief twee: in Engelstalige websites lees ik dat ook producten met minstens 20% Icaridin (ook bekend onder de naam Saltidin en Picaridin) wordt genoemd als een effectief middel zonder gezondheidsrisico's.
Er bestaat zo'n spray van het merk Moskito Guard, het is een aangenaam geurende milk. Moeilijk te krijgen, google bij webwinkels.
N.B. Vele drogisten verkopen Zen'sect Tropical spray met 15% Icaridin.
Heeft ook een aangename geur en is minder milk-achtig dan de Moskito Guard, zodat ik hem ook op sokken en broek kan spuiten.


De geur van hetzelfde spul PMD in een hele lichte concentratie van slechts 3% zit in het al genoemde en al jaren door mij gebruikte Picksan Tekenstop Spray. Die concentratie is te laag.
De geur ervan is niet onaangenaam en veel beter te verdragen, ik heb er geen last van.
Ik gebruik het nog steeds als ik heel even de tuin in loop, ik spray het dan op, enkels en polsen. Echter:
N.B. Picksan Tekenstop Spray blijkt inmiddels niet meer verkrijgbaar.
Daarvoor in de plaats neem ik Zen'sect tropical spray


Bij alle klusjes in de tuin pas ik maatregel twee toe, soms gecombineerd met het alternatief PMD.
Als ik écht de bosjes inga, dan doe ik laarzen aan, die ik uiteraard ook spray. En ik doe een gesprayde pet op.

En als het heel warm weer is? Terughoudend zijn met tuinklusjes, want bloot de beplanting in betekent een feest voor de teken. Anders kleren aan en sprayen.

Het is duidelijk dat ik de maatregelen ook toepas, als we naar het bos gaan.


Nadat ik vorig jaar het strenge beleid ben gaan toepassen, had ik in augustus nog één tekenbeet.
Dit jaar heb ik in maart een tekenbeet opgelopen, toen ik dacht dat ze nog niet actief waren (ja, dus).
En de twee tekenbeten van de laatste drie weken liep ik op, toen ik tóch even onbeschermd door de tuin liep.
Het leven is soms sterker dan de leer.

Overigens schijn ik nog steeds vrij van Lyme te zijn. Er is wel eens getest, maar daar kwam niet duidelijk iets uit. En ik heb geen symptomen.
Geen verschijnselen is geen test én geen Lyme, zegt mijn huisarts.

Dus gaan we vrolijk door met genieten van de tuin met verstandig beleid ;-)



maandag 4 juni 2018

De zeekool in mijn mini-moestuintje bloeit!



Twee jaar geleden kocht ik voor mijn sleutelgattuintje een jonge zeekool ( Crambe maritima).
Kijk hierboven maar eens hoe het er in dat kleine sleutelgattuintje aan de zuidkant van ons huis aan toegaat, het ziet er heel anders uit dan een jaar geleden ( zie hier, waar ik ook al iets over de zeekool schrijf).
De zeekool behoort tot de familie van de kruisbloemigen en is verwant aan de koolsoorten. Het is een wilde plant, die langs de kusten van de Waddenzee en de Afsluitdijk te vinden is tussen het basalt. Het jonge blad van de plant is eetbaar, maar ik vind het zonde om een jonge plant, die zijn draai nog moet vinden, te consumeren. Zie hieronder de zeekool, als hij in het midden van april nét boven de grond komt.


De zeekool gaat na drie jaar pas goed groeien; dat derde jaar is nu ingegaan en hij is gaan bloeien!


De onderstaande foto's zijn van de vorige week. Ik vind de bloei prachtig.




Hij komt ook goed uit tegen de achtergrond van de dit jaar ook al zo mooi bloeiende salie plant (Salvia officinalis). En dan te bedenken dat de zeekool wel 15 jaar vast kan blijven staan op dezelfde plek!
Ik heb hem neergezet tegen de stenen aan van dat tuintje, om zo de oorspronkelijke plek te imiteren.
Eens per jaar krijgt hij als extra’tje een handje zeewierkalk en een gietertje water met wat zeezout erin opgelost. De grond is er arm, ik bemest niet. De plant wil volle zon en kan tegen droogte.

Er is ook een neefje van de plant, de Crambe cordifolia, die wel twee meter hoog en breed wordt en spectaculair bloeit. Maar ik houd het liever bij deze oude groente, de wilde zeekool.
Toen mijn man vorige week met een vriend langs de Afsluitdijk moest, vroeg ik hen foto’s te maken van de plant, zoals hij in het wild groeit én bloeit. Zij zijn (dank jullie wel!) de makers van de volgende foto’s:
(de plek is ongeveer bij het standbeeld van Ir. Lely bij het Monument ten noorden van Den Oever)





In de komende jaren  zal de versterking van de Afsluitdijk aan de zeekant van start gaan. Er worden dan stevige betonblokken geplaatst, het is te hopen dat dit niet volledig ten koste zal gaan van de boeiende basaltvegetatie.
Of zal deze zich naderhand weer gaan herstellen?