zondag 28 juli 2019

Ik ben de REGENmeester…


Ik bepaal welke zieltogende plant in mijn tuin water krijgt en welke aan zijn lot wordt overgelaten.
Dat valt mij zwaar.


Nadat begin juni hier de laatste substantiële regenbui ( ongeveer 30 mm) is gevallen waren er tot nu toe slechts een drietal buitjes met zo’n 7 mm in de regenmeter.
Zuid Oost Friesland is slecht met regen bedeeld. Soms kwamen er enorme rode plekken op Buienradar deze kant op schuiven: hoera!
Iets ten zuiden spitste het rood zich in tweeën en ging links en rechts aan ons voorbij. Dit is herhaaldelijk gebeurd.
Daarbij de extreme en verontrustende hitte van de laatste week, die tot op de dag van vandaag nog niet voorbij is.
Het zuiden van het land herademt bij weldadige temperaturen en regen, hier zuchten wij nog bij 28,7 graden op dit moment, terwijl het binnen niet veel koeler is.

Mijn nieuwe aanplant krijgt slechts wekelijks een flinke sproeibeurt. Daarmee hoop ik de wortels te stimuleren de diepte op te zoeken. Dagelijks sproeien zou een oppervlakkig wortelgestel geven en de planten in mijn tuin moeten zichzelf zo veel mogelijk leren redden.
Een uitzondering vormen mijn boompjes in pot, de bonsai’s, die worden dagelijks bediend. In zo’n kleine pot is één dag droogstaan al dodelijk.
Naast de nieuwe aanplant zijn er individuele, om vocht smekende planten, die ik niet kan weerstaan.
Die krijgen ook zo nu en dan een sproeibeurt. Daartoe behoren mijn drie Rhododendrons, en mijn geliefde Metasequoia’s.


De sloot achter de tuin staat al weken droog. 


Wij tuinieren op veenbodem. Het kan niet anders, of deze is aan het uitdrogen. Kunnen de bomen en struiken nog voldoende water opzuigen?
En hoe lang nog? Na het droge jaar van 2018 zijn we het grootste deel van onze hoge bomen en coniferen verloren. Hoe zal het verder gaan?
Het lijkt erop dat we het verlies van een groot aantal planten zullen moeten accepteren.
Krijgen we méér zomers met dit soort extremen? Blijven we een dalende grondwaterspiegel houden?
Op welke bomen, struiken en vaste planten moet de kweker en de tuinier zich richten?
Sterke planten die zowel droogte- als vochtresistent zijn? Toch nog enigszins vorstbestendig zijn?

Op de stukken in de tuin waar de kaalslag heeft plaatsgevonden en de nieuwe aanplant aan het groeien is, kijk ik ook, wat de “zadenbank” in de grond daar zelf laat opkomen. Ik wacht nu liever af, wat het vanzelf goed gaat doen in de tuin.


En van sommige planten zal ik wellicht afscheid moeten nemen. Het is gewoon niet mogelijk en verantwoord om met kostbaar leidingwater 750 m2 tuin effectief te besproeien.


Zodoende voel ik mij elke avond een regenmeester, die mee beslist over het leven van de kwijnende planten.




18 opmerkingen:

  1. Ik zit met hetzelfde dilemma, wat wel water geven en wat niet.
    We wachten maar af en zien wat er volgend jaar weer terugkomt.
    De fluweel Hortensia's zien er bij ons ook niet uit.

    Gr Jan(Wilde een Tuin)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Afwachten wat terugkomt volgend jaar: we kunnen niet veel anders.
      En bij herplant rekening houden met de klimaatverandering, zie ook de reactie van Menck, die hovenier is.

      Verwijderen
  2. Deze week las ik hieromtrent een interessant artikel op de website van de VRT, de Vlaamse openbare omroep en nieuwsdienst:

    "Welke plantensoorten kunnen goed tegen de droogte, hoe ga ik ze onderhouden, zal ik ze veel water moeten geven?" Het is een goede raad van Koen Es, medewerker van Plantentuin Meise. En hij geeft meteen enkele tips.

    "De oleanderstruik of kruiden als tijm en rozemarijn hebben allemaal hetzelfde type blad - smal, grijzig en veeleer taai. Die kenmerken zijn nuttig om stand te houden in het warme, droge mediterrane klimaat waar ze thuis zijn, omdat de bladeren daardoor beter water vasthouden en de zon weerkaatsen."
    "Ook bij ons in het noorden kan je voortaan misschien beter kiezen voor vegetatie uit het maquis. Tijm en rozemarijn dus, maar ook lavendel of kerrykruid. Ze kunnen goed tegen hitte en droogte en zijn ook bestand tegen onze winterkou. Dat laatste is wel een probleem voor de oleander. Die moet je 's winters binnenhalen."

    "Een ander kruid - salvia of salie - heeft ook heel wat te bieden, en niet alleen in de keuken. Er bestaan veel soorten, met veel bloemen en mooie kleuren - een echte aanrader voor een droge tuin."

    "Ook klimop met zijn leerachtige blad en de kleinbladige hulst verdampen weinig en zijn dus heel erg geschikt om de tuin groen te kleuren tijdens droge, hete zomers én in de winter. Hetzelfde geldt voor vetplanten, zoals bijvoorbeeld hemelsleutel."

    Koen Es noemt ook nog perovskia of kattenkruid, kruisdistel, passiflora of passievrucht, eucalyptus en Toscaanse jasmijn - "een klimplant die lekker geurt, hoe warmer het is, hoe beter hij bloeit". De winter is voor deze planten geen probleem.

    Mulchen is een moeilijk woord voor het bedekken van de bodem, het helpt uitdroging voorkomen. Nu water zo zeldzaam en kostbaar wordt, mag er eigenlijk geen vierkante centimeter van de tuingrond blootgesteld zijn aan zon en wind.

    "Vroeger werd mulch aangebracht om onkruid tegen te gaan", zegt Griet S'heeren van de Vlaamse Vasteplantenvereniging, "maar tegenwoordig is het een must om het vocht in de bodem beter vast te houden. Mulch kan van alles zijn - lava, kiezel, afgereden gras, gehakseld materiaal, compost..."

    Frank Elsen van de Bodemkundige Dienst van België waarschuwt ook voor bemesting als het erg droog is. "Als je nu bijvoorbeeld korrels zou strooien, dan verhoog je het zoutgehalte in de grond. Maar de planten kunnen zout water moeilijker opnemen, de mest gaat dus verloren. Bovendien is het risico op verbranding groot bij droog en warm weer."

    "Maar de klimaatverandering zal niet alleen leiden tot lange periodes van droogte, we moeten ook voorbereid zijn op intense regenval", zegt Griet S'heeren van de Vlaamse Vasteplantenvereniging. "En dan is draineren de boodschap. Bij zandgrond gebeurt dat vanzelf, daarin kan je zelfs wat kleikorrels verwerken om het water vast te houden. Maar wie op kleigrond tuiniert, moet kiezel en zand mengen onder de klei om voor een goede afwatering te zorgen."

    We moeten hier ook iets zeggen over cultivars, dat zijn veredelde vormen van planten. Kwekers hebben ze gedurende jaren doorgeselecteerd naar een mooi blad en mooie bloemen om de tuinbezitters te plezieren. De cultivars lijken helemaal niet meer op de oorspronkelijke botanische vorm.
    Maar veel van deze cultivars zijn niet goed bestand tegen de droogte omdat er uit het grote blad veel vocht verdampt. De Vlaamse Vasteplanten­vereniging heeft naar aanleiding van de droge zomer vorig jaar een lijst gemaakt van cultivars die aan het verdwijnen zijn omdat ze het niet goed meer doen. Eén voorbeeld: de Thalictrum aquilegifolium (akeleiruit) houdt stand, maar de variëteiten Elin en Black Stockings sterven af.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank je wel voor je uitgebreide reactie, Menck. Zeer leerzaam.
      We zullen ons moeten gaan beraden op een andere plantenkeuze en er wordt al flink nagedacht, dat blijkt uit je stuk hierboven.
      Als hovenier houd je de vinger nog meer aan de pols wat dit betreft.
      Ik houd me aanbevolen voor ev. links als je weer wat interessants tegenkomt.
      Hartelijke groeten!

      Verwijderen
  3. Ja, wij zitten hier op die droge zandgrond toch wel met hetzelfde probleem als jij, er valt hier nooit iets..wel link, rechts, boven en onder ons, maar hier.... Allene kwamen we deze vrijdag een keer goed weg, de bui viel ineens zomaar hier..28 mm. en daarna nog 2 dagen miezer, maar dat zet geen zoden aan de dijk.... Wij hebben het geluk, dat we een grondwaterput hebben van het boomkwekerijbedrijf wat we hadden ( zijn intussen gestopt ). En die kunnen wij s=dus gebruiken om de tuin water te geven, maar ook, net als jij, doen we het maar 1 keer per week. Heb een paar borders waar hele grote bomen in staan, dus die zuigen nogal wat weg. Maar ondanks dat beregenen, zijn de bomen toch al hun blaadjes aan het laten vallen, en er komen al herfstkleur takken in.. we zijn dit jaar erg droog begonnen, dus dat blijft nog wel even zo.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Die regenbui, daar wacht ik nog op :-(
      Wat fijn, dat jullie de grondwaterput nog hebben! Mooie erfenis van de kwekerij.
      Hier zie ik ook steeds meer bomen en struiken in herfsttooi: triest gezicht.

      Verwijderen
  4. Ik tuinier op leemgrond, dat helpt al een beetje. En ik heb twee grote regenwaterputten (samen 15000 liter) die ik spaarzaam gebruik in de tuin. We hebben hier dit week-end 70 mm regen gehad over 4 dagen verspreid (van vrijadgavond tot zondagnamiddag bijna constant regen), dus alles is hier nu terug goed nat, en de regenwaterputten goed vol.
    Ik wens je toch snel een zelfde druiligere driedaagse toe.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Die regenwaterputten zijn wel heel fijn om te hebben.
      En op die regenbuien ben ik wel jaloers: misschien helpt je wens, anders zal ik een speciale regendans moeten instuderen...
      Vandaag de laatste dag van de hittegolf hier, vanaf morgen normaler zomerweer. Maar het is een vreemd gezicht om steeds meer bomen en struiken in herfsttooi te zien hier en in de omgeving.

      Verwijderen
    2. Ondertussen nog wat regen gehad? Ik ben enkele dagen in NL op vakantie geweest, en daar was het toch behoorlijk aan 't regenen

      Verwijderen
    3. Die zo zeer gewenste regen kan zo plaatselijk zijn: hier woensdag 7 mm en vrijdag 25 mm in de regenmeter. Het is een aardig begin, zelfs de sloot heeft een klein laagje water. Maar niet voldoende...
      Op vakantie in Nederland zat jij uiteraard niet echt op regen te wachten!

      Verwijderen
  5. Goedemorgen Zem,
    Je foto van de Hydrangea met z'n fluwelen blad komt mij bekend voor. Ik heb ze wel genoeg water gegeven maar de hete lucht heeft toch alles doen verbranden. Als ik met mijn hondje loop is naar om te zien hoeveel bomen het moeilijk hebben. Zoveel blad komt al naar beneden. Gisteren voor het eerst korte, maar felle regenbuien gehad en mijn harte maakte een sprongetje. Want niet alleen de struiken en planten hebben het moeilijk maar er waren ook geen vogels te horen en ik vraag met af waar alle libelle's en vlinders zijn gebleven want die zijn hier ook niet te zien. Laten we hopen op een "normale"augstus maand. Ja we blijven hopen!!
    Heerlijk weekend en een hoop water gewenst!!
    Hartelijke groetjes Marijke

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Je wens om water hier is wel uitgekomen: woensdag 7 mm en vrijdag 25 mm in de regenmeter. Een aardig begin maar eigenlijk nog lang en lang niet voldoende.
      De regenverwachting voor de komende weken is ook maar beperkt.
      We kunnen niet veel meer doen dan afwachten, Marijke.
      Goed weekend verder.

      Verwijderen
  6. Ik ben heel blij dat ik dit voorjaar een grondwater put heb laten spuiten, onnodig te zeggen dat ik daayal serieus gebruik van heb gemaakt

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Onze buren hebben ook jaren geleden zo'n put laten slaan.
      Maar hier in Friesland is het de grondwaterstand al zo laag...
      Dilemma's krijg je dan.

      Verwijderen
  7. Hoi Zem,
    het is echt heel triest gesteld met het water wat naar beneden valt. De bomen, planten en struiken zijn er d dupe van maar ook vele vogels want die kunnen gene wormen uit de droge bodem halen voor hun kroost etc.
    Ik kan me je wanhoop ook wel voorstellen van welke plant/boom/struik geef ik water en welke niet. Hopleijk kunnen je planten en bomen er doorhene komen Zem.
    Voor onszelf was het ook helaas echt ff afzien.
    Veel liefs van mij, Helma

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja, Helma, de hele natuur lijdt hieronder.
      In bepaalde streken in het westen van het land is nu wel voldoende regen gevallen.
      Wij worden nog steeds flink onderbedeeld helaas.
      Toch vind ik de schade hier in de tuin meevallen.
      Er zijn hier niet veel bomen meer over om te verdrogen nu.

      Verwijderen