vrijdag 15 juli 2016

Dipje in de vlinderliefde: koolwitje op kool.


In deze tijd, waarin de hoeveelheid en de diversiteit van vlinders terugloopt, dient mijn liefde voor vlinders onvoorwaardelijk te zijn.
Zoals het wel meer gaat met onvoorwaardelijke liefde, wil er wel eens een barstje in komen.


Of liever gezegd: gaten. Maar de liefde herstelt zich weer snel, zo blijkt uit het onderstaande.


Koolwitjes houden van kruisbloemige planten, waaronder onze koolsoorten. En tot mijn moestuinexperimenten behoren de palmkool, de zeekool en het eeuwig moes.
De vrolijke koolwitjes hebben ze weten te vinden, maar geven overduidelijk de voorkeur aan de palmkolen: die prachtige planten, mijn trots.
Op een goede dag zag ik allerlei vrolijke vretertjes op de palmkool. 

poepjes van de rupsen
Uiteraard ga ik geen voorstadium van koolwitjes vermoorden. Toen ging ik de rupsen verzamelen en achterin de tuin zetten, zodat ze de weg terug moeilijk zouden kunnen terugvinden.
Daarover heb ik nu een licht schuldgevoel.
Wat had ik anders kunnen doen?

Het volgende wordt geadviseerd door vlinderliefhebbende tuinierders:

Gun de rupsen een paar koolplanten en dek de rest af met vliesdoek, vitrage of zoiets – zie ik mij niet zo gauw doen, het is toch géén gezicht, zo'n spookachtig bedekte koolplant ;-)

Plant salie en muntsoorten naast de koolplanten, koolwitjes houden niet van de geur.

Zorg dat je geen kleinere of grotere monocultuur hebt van koolplanten. Combinatieteelt met veel soorten planten bij elkaar, brengt het koolwitje in verwarring.



Zorg voor sterke planten, hetzij zelf opgekweekt vanuit liefst biologisch zaaigoed, hetzij als jong, biologisch geteeld plantgoed. Ik heb het geluk gehad dat ik in mei biologische koolplantjes kon kopen.

Het meest haalbaar voor mijn piepkleine cultuurtjes lijkt me de combinatieteelt.
In mijn in het voorjaar aangelegde sleutelgattuintje doe ik dat al. Er staat citroenmelisse, salie, o.i.kers, een andijviesoort, snijbiet én een andere koolsoort: zeekool.
Opvallend is, dat het koolwitje de voorkeur heeft gegeven aan de palmkool boven de zeekool. (Zie hieronder de zeekool.)


Verderop in onze tuin staat,  verstopt tussen bessen en andere tuinplanten, een flinke plant van het eeuwig moes (zie hieronder). Ook deze blijft tot nu toe nagenoeg vrij van vraat. De plant is kennelijk moeilijk te vinden. Combinatieteelt lijkt dus te werken.



Samenvattend lijkt me het beste om te zorgen voor sterke planten, combinatieteelt toepassen met planten, die het koolwitje niet lekker vindt ruiken (salie, muntsoorten) , en eventueel een lok-koolplant erbij te zetten – een zwakkeling uit het tuincentrum bij voorbeeld ;-)

Het aardige van palmkool is, dat vanuit het hart snel nieuwe bladeren ontstaan. De kool herstelt zich vlot.


Voor meer diervriendelijke tips om het koolwitje bij te sturen houd ik me aanbevolen.


22 opmerkingen:

  1. Das een hele familie! Ik ben net een moestuin begonnen... echt het allereerste jaar. En ik wi, per se boeren en palmkool want in België vind je het amper en ik eet het zo graag. Mijn zaailingen staan in potjes te groeien langs buiten op de vensterbank (eens wat anders dan de eeuwige gerariums) Maar ik wil echt een goede oogst en mooie plant. Heb je wat tips bij het kweken? Wat ik nu verder doe met de zaailingen... ik heb ook kolen maar heb de indruk day ze veel blad en weinig kool maken. De rest is vernield dat zie je op mijn foto's door hagel... Dus ik wil echt wel iets van oogst want heb zo veel tijd en moeite gestoken en het is om te huilen in mijn tuintje....

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. De tips zijn: sterke planten opkweken ( zie mijn post) op zo gezond mogelijke grond (mulchen)in gezelschap van "goede buren" en kruiden, zie internet.
      Als je je kool niet wilt delen met slakken en rupsen, zet je ze in een soort kooi met gaas. Ik zag op je blog dat je al zoiets doet.
      Jij had wel goed pech zeg, met de hagelbuien van een paar weken geleden!
      Hartelijke groet en veel succes, Zem.

      Verwijderen
  2. Of het koolwitje (en om het even welk dier) zijn waardplant niet kan vinden vanwege combinatieteelt heb ik al altijd heel sterk betwijfeld. Temidden h-e-k-t-a-r-e-n bos, weide, graan, mais, bespoten raapzaad, gazon, steriele bloementuintjes, etc., vindt het koolwitje mijn koolplanten. En ik hoef er zeker geen naamkaartje bij te plaatsen zoals in de supermarkt :-)
    Het koolwitje is geen domwitje.
    Trouwens, wie het koolwitje wil vermeiden moet dan ook wel paarse (distels, lavendel) en ook andere nectar leverende bloemen weren: zonder mamas geen babies.
    Leven en laten leven. Zou men honger lijden om een koolwitmondje meer?
    Nog nooit was de schade zó groot dat ik een koolloos jaar moest beleven.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Wat je schrijft, geeft te denken. Vlinders hebben dus een talent om de waardplant ertussenuit te halen.
      Ach, écht druk kan ik me er eigenlijk niet om maken, al vond ik de onaangetaste top-palmkolen wel heel mooi.
      Interessant nu te zien hoe goed zo'n plant zich herstelt, en hoeveel koolwitjes hem nog gaan spotten ;-)

      Verwijderen
    2. Een poly/permacultuur tuin is zoals een symphonie.
      Het koolwitje et al. is zoals de enthoesiaste toehoorder die temidden de al omvattende polyphonie probleemloos de klanken van de minimalistische piccolo, de melancholische fagot, de amper hoorbare contrabas probleemloos waarneemt. ;-)

      Verwijderen
    3. Een heel mooi beeld roep je op! Ga ik onthouden.

      Verwijderen
  3. Ik heb toch wel de indruk dat de schade minder is naarmate de kolen verspreid staan tussen andere planten... en dit jaar ben ik echt wel uit de bol gegaan wat "polycultuur" betreft, waardoor ik ook wel moet toegeven dat ik eigenlijk niet meer weet wat ik waar heb gezet en de kneusjes waarschijnlijk allang ten onder gegaan zijn aan slakkenvraat.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. De kneusjes en de watjes onder de planten gaan gewoon verloren ;-)
      Ik denk toch dat polycultuur heel interessant is. Experimenteren met geurende planten en lok-kruisbloemigen blijft interessant, Cin.

      Verwijderen
  4. Ik zou het toch wat gedogen, geen vlinders zonder rupsen. Ik zie dat je ook een citroenvlinder hebt (op de vlinderstruik).

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank je, Ludo, ik had de citroenvlinder voor een koolwitje aangezien, dat begreep je al wel.. Als ik nog eens een koolwitje voor de lens krijg, zal ik de foto vervangen.
      Maar je hebt helemaal gelijk, onze manier van tuinieren berust volledig op gedogen :-)

      Verwijderen
  5. Nou, jij weet wat je te doen staat volgend jaar ... experimenteren maar!
    Ik ben heel benieuwd of het je zal lukken om de rupsen van het koolwitje op een dwaalspoor te brengen. Ik wens je daar in elk geval veel succes bij, hoewel wij geen moestuin hebben, zal ik zeker de resultaten volgend jaar graag bekijken.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik blijf verslag doen van de verschillende dwaalsporen ;-)

      Verwijderen
  6. Het koolwitje heet dan niets voor niets KOOL-witje. En je hebt wat nodig om van rupsje naar vlinder te groeien. Kan me goed voorstellen dat het een gat in je liefde slaat, maar gelukkig weet je er aardig raad meer.
    Door alle omstandigheden heb ik weinig op mijn balkon staan, maar wel een goed groeiende petunia die eigenlijk nooit luis heeft. Maar met een grote boom ervoor en een flinke wind steeds heeft ze helaas allemaal luis. De natuur moet op een of andere manier toch zijn gang gaan, of we dat leuk vinden of niet.
    Ik hoop dat je het meest geniet van de vlinders!

    Lieve groet,
    Gerry

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja, Gerry, we hebben geen controle over alles wat er in de natuur om ons heen gebeurt. Over meer omstandigheden niet...
      Maar we blijven rustig door gaan met wat ons te doen staat,ook al is het een petunia of een palmkool ;-)

      Verwijderen
  7. Hallo Zem, al bij al wordt je toch niet vrolijk van al die vraatzuchtige rupsen. Bij mij worden de lelies kaal gevreten door de leliehaantjes, Er blijft weinig over.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Leliehaantjes: daarom heb ik nooit lelieachtigen ;-)
      Handmatig wegvangen. Zou er een kruid zijn die het leliehaantje weglokt?Want aan gif beginnen we natuurlijk niet.

      Verwijderen
  8. Goedemiddag Zem. Wat heerlijk om te lezen dat je zo je best doet het koolwitje een kans geeft om te overleven. Was iedere tuinliefhebber maar zo. Ik heb een probleem van enorme slakkenvraat. Ridderspoor en lupine worden binnen een dag opgegeten. Ook bepaalde hosta's zijn doorboord met gaten. Maar als ik alle insecten zou bestrijden heb ik dan wel perfect ogende planten maar tevens een tuin vol gif. En dat is precies wat ik niet wil.
    Geniet van het mooie weer.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Over slakken klaagt vrijwel iedereen dit jaar. Het blijft wel triest, de afgekloven plantjes. Maar ja, kennelijk moet je in de tuin een en ander delen met allerlei gedierte.
      Het valt me hier wat mee met de slakken, ze hebben, denk ik genoeg keuze. Al zijn mijn slaplantjes natuurlijk weg.

      Verwijderen
  9. Oef!!!! Je arme koolplanten moesten het dus wel ontgelden Zem! Ik zie dan wel goede tips maar ik zie jou ook niet zo gauw met ene stuk vitrage je koolplanten afschermen! Wat je schrijft over combinatieteelt zou inderdaad zomaar eens de oplossing kunnen zijn! Wel lief dat je het 'nageslacht' verhuist hebt en daar hoef je je echt niet schuldig om te voelen hoor.
    Hartelijke groeten, Helma

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Maar dat nageslacht heb ik dan wel zonder voedsel achtergelaten, Helma.
      Volgende keer leg ik er wat aangevreten koolblaadjes bij :-))

      Verwijderen
    2. Ik denk dat het ook zonder die aangevreten koolblaadjes met een aantal wel goed komt hoor :-)

      Verwijderen
  10. Ik vind het altijd straf hoe die vlinders telkens weer de juiste plant vibden, volgens mij is er niet veel aan te doen dan te genieten van die extra vlinders ;-)

    BeantwoordenVerwijderen