vrijdag 30 maart 2018

Tuinieren in blessuretijd: wie niet sterk is, moet slim zijn.


Iedere tuinier, ouder of jonger, heeft wel eens een “fysieke beperking”: schouderklachten, een tennisarm, gewrichtsklachten aan hand en pols, rugpijn, heupklachten, knieproblemen…
Of: geen tijd vanwege een druk gezin, baan of andere bezigheden.
Toch is er de liefde voor de tuin. Liefde voor een klein stukje “natuur” bij je huis. Maar je wilt geen verwaarloosd, door “onkruid” overwoekerd geheel. 

Zelf heb ik een redelijk grote tuin, zo’n 700 m2 en dan heb ik oprit, huis en schuur niet meegerekend. Dat is best veel voor een echtpaar dat de 70 inmiddels een aantal jaren is gepasseerd.
Voor het tuingebeuren ben ik degene, die verantwoordelijk is voor inrichting en onderhoud.
In de loop van de 22 jaar, die we hier wonen, zijn mijn knieën, heupen, rug, ellebogen en handen bij wat gemiddeld tuinwerk steeds sneller overbelast.
Hoe ga ik daarmee om?

Verhuizen naar een appartement met een klein balkon is voorlopig geen optie. Ik moet er zelfs niet aan denken, ik hou zo veel van onze tuin! 

De remedie is de volgende: geniet van de tuin, maar WERK er zo weinig mogelijk in.
Richt hem zo in, dat de grond volledig bedekt wordt en blijft met de planten, die geschikt zijn voor de betreffende plek ( grondsoort, bezonning, droge of vochtige plek). Als de grond eenmaal bedekt is met de gewenste planten: rommel er zo weinig mogelijk in. Elke verstoring van de grond door wieden, harken enz. geeft pionierplanten, en dat zijn de meeste “onkruiden”, een kans om zich te vestigen en dan moet jij weer de grond verstoren om ze eruit te krijgen. Wied hoofdzakelijk in het vroege voorjaar ongewenste planten weg. 
Maak je tuin in het najaar niet “winterklaar” door alle uitgebloeide stengels weg te knippen. Je planten worden kwetsbaarder, insecten kunnen geen plekje vinden in de stengels om te overwinteren. 
Leer de uitgebloeide plantenskeletten zien als een stukje schoonheid ( kijk bij Piet Oudolf), ze zijn prachtig met rijp en met sneeuw. 
Gebruik nooit kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Als je mest geeft jut je je planten op; ze worden langer en slapper en jij maar steunen en snoeien. En bij het gebruik van bestrijdingsmiddelen breng je ook je nuttige kleine dierlijke helpers om zeep.

In maart knip je de stengels met een heggenschaar van boven naar beneden in stukken van 10-20 cm en je laat de resten ter plekke liggen. Dat werk vinden je handen, armen en schouders niet fijn. Doe het daarom desnoods in etappes van dagelijks niet meer dan 5 á 10 minuten. 



Je krijgt zo een mulchlaag op je grond, die zorgt voor een enorme verbetering van het bodemleven. Je maakt ter plaatse je eigen compost, die hoef je dus niet meer te kopen, te versjouwen en verspreiden. 


Die slordige bruine, maar gezonde, bodemlaag is binnen enkele weken volledig verdwenen: 


Het spreekt vanzelf dat je om dezelfde redenen het afgevallen blad in het najaar gewoon laat liggen. Als je een grasveld hebt, tja, dan kun je dat blad beter wegharken naar je borders toe.
Wees vooral niet te netjes. Wat slordige hoekjes zijn een zegen voor het dierenleven in je tuin: padden, egels, insecten, vogels enz. Je maakt veel meer spannende dingen mee, als je tolerant bent ten aanzien van een onbekend plantje of diertje. De verguisde paardenbloemen fungeren als één van de vroegste nectardragers voor hommels en vroege bijtjes.
Wanneer je tóch geneigd bent tot enige netheid, is er de geweldige tip van Henk Gerritsen in zijn belangrijke boek over natuurlijk tuinieren “Buiten is het groen”.
Hij had een voor publiek opengestelde wilde tuin en hij merkte dat de mensen zijn tuin slordig en slecht onderhouden vonden als de paden niet goed werden vrijgehouden van beplanting. Nette paden = goed onderhouden, hoe wild de rest ook was.


In een kleinere tuin is het aanleggen van afgebakende, omrande, eventueel verhoogde vakken, waarbinnen een losse beplanting mag tierelieren, een methode om het netjes te laten lijken.


Wat tuingereedschap betreft: wees slim en inventief.
Zoek op sites voor aangepast tuingereedschap, google op ergonomisch, op krachtbesparend, easy-grip, power level bypass enz.
Ik kan al jaren niet knielen en lang bukken en zit daarom bij tuinwerk op een speciale tuinkruk, die gemakkelijk draait, zodat ik overal met mijn handwiedertje bij kan komen.
Het ding lijkt instabiel, je valt er de eerste keer ook van af, maar het went snel en ik kan niet meer zonder.


Handwiedertje:

 
Als ik tóch een keer in de grond moet graven om een plant te verzetten of te planten, steek ik eerst de grond ter plaatse los met een spitvork, daarna kan ik met de schep veel beter in de grond komen.
Voor het snoeien heb ik een speciale takkenschaar en een handsnoeischaar, die in drie fasen, d.w.z. in drie knipbewegingen per keer de knipbeweging verdeelt, zodat je veel minder kracht hoeft te zetten. Zonder hulp kan ik met de takkenschaar zelfs vrij dikke takken zelf de baas. Hieronder de takkenschaar met eronder vergroot het power-step systeem:






En hieronder de ergonomische snoeischaar met eronder het drietraps systeempje:




Eens per jaar schakelen we onze hovenier in voor de grotere tuinklussen, voornamelijk snoeiwerk van bomen en struiken en heggen en het onderhoud van de sloot achter het huis. Dat kost geld, maar verhuizen kost ook geld.
Maar verhuizen gaat wel ten koste van een groot stuk essentieel geluk als de tuin je passie is.

Samengevat, in blessuretijd is het devies:

Zo min mogelijk werken in de tuin maar zo veel mogelijk genieten door
je tuin zo slim mogelijk in te richten
te werken met zo handig mogelijk gereedschap
en zo nodig (tijdelijk) hulp in te schakelen.

Werk vooral niet te lang achter elkaar in de tuin, rem jezelf af na 10, 15, 20 minuten, je merkt - meestal achteraf - zelf wel wanneer je te lang bent doorgegaan.
Dit alles onder het motto: wie niet sterk is, moet slim zijn

15 opmerkingen:

  1. Wat een mooi logje weer. De setting is wel herkenbaar, met dien verstande dat wij nog wat jonger zijn en dat ons standaardformaat tuintje een stuk kleiner is. Dat laatste is ook de reden waarom delen van stengels hier maar weinig kunnen blijven liggen. Maar verder laten we de bodem hier ook zo veel mogelijk bedekt en onberoerd door gereedschap. Het scheelt werk en het komt de tuin in feite alleen maar ten goede. Ook wij zouden ons tuintje niet graag willen missen.
    Fijne Pasen gewenst!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Een kleinere tuin stelt zo zijn eigen eisen, en daar spelen jullie uitstekend op in.
      Jullie ook mooie Pasen gewenst, Jan.

      Verwijderen
  2. Alles wat je schrijft zijn we ook gaan doen, ik moet er ook niet aandenken ergens in een flat of zoiets te zitten.
    Deze post moet ik maar regelmatig lezen.
    Gr Jan(Wilde een Tuin)

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ook ik moet deze post zo nu en dan maar herlezen, want vooral op tijd ophouden met werken blijft een lastig punt ;-)

      Verwijderen
  3. Ha Zem, daar moet gewerkt worden, leuke tuin foto's.
    Groet Kees.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Wat een geweldig leuke blog heb je geschreven. Het zou niet misstaan in een tuin-tijdschrift.En ook ik moet er niet aan denken om mijn tuin te verlaten.
    Geniet heerlijk van het voorjaar en fijne paasdagen Zem.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank je, Marijke.
      Volgende week naar de 15 graden? Dat zou fijn zijn!
      Ook fijne Pasen.

      Verwijderen
  5. Dank je voor al deze tips..dat krukje lijkt me nu al wel wat, doe nu alles op mijn knieën... en ja, de ouderdom komt toch een beetje met gebreken, dus ik ben je dankbaar voor deze tips, wil ook nog lang niet naar een appartement. Onze tuin is bijna 2 keer zo groot...en wil er nog lang van genieten..Enne je hoeft niet over de 70 te zijn voor blessures, ik zit momenteel met een gekneusd borstbeen omdat ik afgelopen week met een volle emmer stenen op een bemost tuinpaadje onderuit gegaan ben...:) dat geeft ook weer beperkingen de komende tijd... en ik wil zo graag...

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Wat had je een pech, Marian, om zo gemeen te vallen.
      De tuin kent zo zijn gevaren, en een valpartij zit in een klein hoekje.
      Nu moet je weer rustig aan doen, en het is voorjaar: lastig!
      Sterkte en hopelijk geneest het geheel een beetje vlot.

      Verwijderen
  6. Hihi..... heerlijk zoals je dat omschrijft Zem :-)
    Een tuin is ook echt iets waar je jezelf kunt zijn. Geweldig om alles te zien groeien en bloeien. Ik ging ook elk jaar in maart steevast alles dagen kijken hoever mijn varens alweer op kwamen en soms zag je ze ook dagelijks groeien. Zo is at met meer planten en struiken. En het is net wat je zegt. Je moet gewoon slim tuinieren en dat doe je heel goed :-)
    Lieve groejtes, helma

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat zeg je heel mooi: een plek om jezelf te kunnen zijn. Zo'n plek is erg belangrijk om je gelukkig te voelen.
      En het wordt gelukkig langzamerhand wat warmer!
      Liefs van Zem .

      Verwijderen
  7. Ik voel me nog niet echt aangesproken, :-) maar ik onthoud de tips voor ... Wie weet

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Hallo Zem! Alweer te lang geleden dat ik hier kwam lezen. En daardoor mistte is haast deze waarlijk prachtige post! Vol goede tips en vlot geschreven weeral. Ik ga die aan mijn moeder laten lezen, want met mate werken in de tuin - dat lijkt haar niet te lukken, ondanks haar leeftijd - met alle problemen vandien.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Niets is moeilijker dan op tijd stoppen, wanneer je - vooral in deze tijd van het jaar - lekker in de tuin bezig bent.
      Je moet haast afspraken met jezelf maken: tot zo laat werk ik en dan stop ik.
      Maar ik kan mijzelf ook vaak niet stoppen, en dan is het's avonds spieren insmeren en 's morgens wat minder soepel bewegen ;-)

      Verwijderen