donderdag 27 februari 2014

Mossen (3): groot rimpelmos in je tuin.


Het groot rimpelmos (Atrichum undulatum) is een vrij algemeen mos, dat je ook op beschaduwde plekken in je tuin kunt aantreffen. De donkergroene zoden vallen best op; ik vind ze aan de noordkant van ons huis op de grond en in potten rond jonge, opgepotte boompjes.
Ik noemde het vroeger altijd “sterretjesmos” en zo zullen kinderen het ook gauw noemen. Maar het gewone sterrenmos heeft geen gerimpeld blad. En als het mos jong is, is het weer nauwelijks te onderscheiden van klein rimpelmos en dat geeft aan, dat je ook bij de gewoonste mossen nooit zeker van je zaak kunt zijn.

je ziet hier de rimpels in de blaadjes
Maar het hier besproken mos dat ik in mijn tuin aantref, is vrijwel zeker het groot rimpelmos. Op dit moment zijn de kapsels, de sporendoosjes, ruimschoots aanwezig en ik ben vooral onder de indruk van de, nog niet uitgerijpte, mooie donkerrode dekseltjes. Op sommige ervan zie je het vliesje, het huikje, nog zitten. Zie hieronder.


Mossen hebben niet, zoals vaatplanten, die later in de evolutie zijn ontstaan, een vochtafstotende, wasachtige huid, die meer bescherming zou bieden. Nee, hun opperhuid bestaat uit een laag die slechts één of enkele cellen dik is, waardoor vocht en voedingstoffen worden opgenomen. Het is duidelijk, dat de kwetsbaarheid voor verontreinigingen hierdoor ook groot is, waardoor mossen een goede graadmeter zijn voor de luchtkwaliteit.
Vocht staan ze bij droogte even gemakkelijk weer af, zodat ze dus snel uitdrogen. Mossen, en zeker het groot rimpelmos, zijn moeilijk te herkennen in uitgedroogde toestand.

Het eerder besproken dikkopmos en het groot rimpelmos, behoren tot de bladmossen. En deze worden weer ingedeeld in veenmossen, slaapmossen (o.a. dikkopmos) en topkapselmossen, zoals het groot rimpelmos.
Hieronder zie je goed, dat dit mos een topkapsel maakt aan de top van een afzonderlijk plantje.

topkapseltje groot rimpelmos

Voor mijn eerdere blogs over mossen, klik hier.
Voor een uitstekende inleiding in de wereld van de mossen kijk op de site van Yavannah.




8 opmerkingen:

  1. Mooi informatief logje over deze mossen, Zem. Eigenlijk zijn het net als de paardenbloem zwaar ondergewaardeerde plantjes. Als je mos door een macrolens bekijkt, dan gaat er weer een wereld voor je open.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ondergewaardeerd en door veel tuiniers driftig bestreden, Jan. En dat bestrijden - milieuvriendelijk dan - is soms wenselijk maar lang niet altijd noodzakelijk.

      Verwijderen
  2. Weer een goed stukje over in dit geval het groot rimpelmos. In mijn tuin is ook nogal wat mos te vinden, toch geloof ik niet dat ik dit in mijn tuin heb. Moet toch eens goed opletten en rondkijken, maar het is zoals je zelf al zegt 'dat je ook bij de gewoonste mossen nooit zeker van je zaak kunt zijn' en als ik je moslogjes lees, begint het me al bijna te duizelen, ik zou er zelf bijna bemost van worden.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ha, ha. Het is lastige materie en je kunt het nog veel moeilijker maken... Maar groot rimpelmos, zo wordt vermeld, komt ook op kleigrond voor of tuinier jij op veen?

      Verwijderen
  3. Ga ik eens op letten of die hier ook stat. Alvast weer een zéér leerrijk berichtje. Dank.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Volgens mij nog nooit eerder gezien maar wat een pracht mos Zem
    Heerlijk weekend gewenst.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Heerlijk blog over de mosjes Zem,
    deze tijd zijn ze ook op hun mooist.
    Ook weer hele mooie en nuttige informatie hierover :-)

    Groetjes, Helma

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ik zal voortaan tweemaal nadenken voor ik mos gewoon mos noem. Zeer leerijke logjes, Zem. Ik steek heel wat op.

    BeantwoordenVerwijderen