maandag 27 februari 2012

De es - Yggdrasil - bomenkalender nr.3.

                                      de wereldboom Yggdrasil

                                                    
                                         mijn kleine Yggdrasil


Volgens de Keltische bomenkalender is de gewone Es (Fraxinus excelsior) de boom van de maand (18 februari - 17 maart).
De es speelde als heilige boom al heel lang geleden een belangrijke rol in de mythen van de Kelten, Noordse volken, Germanen en Grieken.
De wereldboom, genaamd Yggdrasil, werd genoemd in het Noorse epos Edda. Het is een es met drie wortels die de onderwereld binnendringen en met takken die in alle windrichtingen naar de kosmos reiken.
Deze heilige levensboom verbindt onderwereld, wereld en bovenwereld met elkaar en staat symbool voor onsterfelijkheid en levenskracht. De Keltische druiden sneden magische tekens uit het essenhout.
De Vikingen gebruikten dit taaie, sterke en buigzame hout voor werktuigen, speren, bogen en boten. Vikingen werden daarom wel es-mensen genoemd. Wandelstokken worden nog steeds van essenhout gemaakt.
Hoewel er veel essenvariëteiten bestaan hebben we het hier over de gewone es, die in West- en Noord-Europa voorkomt; een boom met geveerd blad die wel 45 meter hoog kan worden. De boom behoort tot de olijffamilie.

Een 6 tot 7 meter hoge es staat in een uithoek van onze tuin en die van de buren, net op het buurterrein. De kroon krijg ik daar niet goed in beeld, maar de as-grijze stam - die pas op hogere leeftijd gegroefd raakt - wel (zie boven).
De boom is, wanneer hij kaal en bladloos is, goed te herkennen aan de matzwarte knoppen, die bovenaan te zien zijn op de detailfoto van de bonsai-achtige es.

Vanwege mijn al jarenlang bestaande neiging jonge boomzaailingen uit de tuin op te potten en verder voort te kweken als potentiële bonsai = potensai ;-)  heb ik ook een drietal essen. Bovenstaande met de drie wortels en de ten hemel reikende takken koester ik als mijn eigen kleine Yggdrasil...

Gezegd moet worden dat men de laatste jaren is gaan twijfelen of Yggdrasil wel een es was. In de oude geschriften is gesproken van "eeuwig groen".
Daarom meent men ook wel dat de groenblijvende taxus werd bedoeld.

Bronnen:
http://www.stemderbomen.nl/
http://www.bomengids.nl/soorten/Gewone_es__Fraxinus_excelsior__Common_ash.html

5 opmerkingen:

  1. Mooi, je bonsai es. Ben zelf ook al jaren aan het experimenteren met bonsai, genoeg materiaal in de tuin voorhanden. Heb nu wel een den van een paar jaar oud, maar die is eigenlijk weer te groot aan het worden in z'n pot, en penwortels amputeren.....dat voelt zo gewelddadig ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Eigenlijk ben ik ook altijd te terughoudend bij al te sterke snoei, wortelsnoei en tak-training d.m.v. koperdraad.
    Daarom blijven veel van mijn bonsai's alleen maar "potensai's'
    Maar je leert aan de hand van die kleine boompjes zó veel over hun eigenschappen.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Met es en esdoorn heb ik vroeger ook ge-potensai'd, je vind er ook gemakkelijk zaailingen van. Maar ze zijn zo verdomd moeilijk in een natuurlijk aandoende vorm te krijgen, door die tegenoverstaande knopstand. Nee - dan toch liever Beuk, Eik of Lork.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Biodiverse: Ja, beuk en lork/larix kunnen heel mooi worden; mijn eikjes gaan nu een paar jaar in de volle grond om zich beter te ontwikkelen.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. ik vind het knap.
    Een vriend van me kweekt ook bonzai`s en ik weet dus een beetje hoe moeilijk het is.

    BeantwoordenVerwijderen